Vậy kiến trúc tân cổ điển là gì? Bắt nguồn từ đâu và đặc trưng nổi bật là gì? Các công trình có 1-0-2 của loại hình kiến trúc này ra sao? Cùng Kiến Dương vén màn bí ẩn ngay trong bài viết dưới đây nhé!.
Contents
Nguồn gốc, sự hình thành, phát triển của kiến trúc tân cổ điển
Kiến trúc tân cổ điển là gì?
Kiến trúc tân cổ điển có tên tiếng Anh Neoclassical Architecture là sự hồi sinh của kiến trúc cổ điển từ thế kỷ 18 đến đầu thế kỉ 19. Nếu kiểu kiến trúc Phục Hưng bắt nguồn từ Tuscany của Ý vào thế kỷ 14 với tư tưởng phục dựng lại thời kỳ Hy Lạp cổ đại thì kiến trúc tân cổ điển có đặc trưng nổi bật bởi quy mô, hình khối và chủ yếu là thức cột Doric gây ấn tượng mạnh. Theo Bách Khoa toàn thư Britannica, hương vị mới của sự đơn giản cổ xưa đã đánh bại sự thái quá của phong cách Rococo vốn nặng về trang trí rườm rà.
Trang architecture.com có giải thích thêm “Tỷ lệ, tính đối xứng và mối quan hệ giữa các bộ phận riêng lẻ với tổng thể cũng là đặc trưng cho chủ nghĩa này. Có thể mô tả một tòa nhà theo trường phái cổ điển là dựa vào tỷ lệ của nó”.
Như vậy, ta có thể rút ra một định nghĩa dễ hiểu nhất về khái niệm kiến trúc tân cổ điển như sau: đây là loại hình kiến trúc có sự phối kết hợp giữa kiến trúc cổ điển và kiến trúc hiện đại. Phong cách kiến trúc này nhấn mạnh vào vẻ đẹp của các bức tường hơn là sự phối hợp màu sắc sáng tối thường thấy trong những phong cách thiết kế khác.
Nguồn gốc của kiến trúc tân cổ điển
Phong cách kiến trúc biệt thự tân cổ điển có nguồn gốc từ kiến trúc cổ điển của La Mã, Hy Lạp, Phục Hưng, Baroque và chủ nghĩa cổ điển Pháp thế kỷ 18 – thế kỷ 19.
Vào giữa thế kỷ 18, phong trào kiến trúc này nổ ra và có sự ảnh hưởng lớn của kiến trúc cổ điển và Hy Lạp cổ đại. Kiến trúc tân cổ điển bắt đầu từ những năm 1750. Trong các công trình kiến trúc, người ta tìm thấy có các thức cột cơ bản (Doric, Ionic, Corinth), đó là cách người Hy Lạp cổ đại tìm kiếm đến cái đẹp lý tưởng.
Phong cách tân cổ điển làm sống lại những hình ảnh mang hơi thở Âu – Mỹ thông qua nghệ thuật tạo hình kiến trúc đặc trưng, đơn giản hóa kiến trúc cổ điển, lấy những bức tường, hàng cột làm trọng tâm và làm nổi bật bản chất chi tiết của bộ phận đó.
Các hoa văn điêu khắc được tinh giảm, ánh sáng được tăng lên, chiều và góc nhìn được mở rộng. Các tác phẩm điêu khắc phù điêu là các điểm nhấn được đặt trên bề mặt phẳng và có xu hướng hạn chế khung, hoa văn trong những trụ gạch dạng viên hoặc các mảng tường. Hình khối kiến trúc cân đối và được biến tấu đa dạng hơn về không gian để phù hợp với từng chức năng sử dụng.
Ngay sau khi hình thành trào lưu kiến trúc tân cổ điển đã lan rộng ra khắp Châu Âu và lan cả sang Bắc Mỹ với rất nhiều công trình nổi tiếng và được ứng dụng trong thiết kế những tòa nhà chính phủ hay thiết kế biệt thự riêng cho những nhân vật nổi tiếng như là:
– Thánh địa hồi giáo Stourhead House tại Palladian
– Biệt thự Woburn Abbey – biểu tượng của kiến trúc Anh
– Bảo tàng Altes tại Berlin, Đức
– Nhà hát Red Army tại Moscow, Nga
Sự hình thành và phát triển
Tân cổ điển được du nhập vào Việt Nam trong bối cảnh cả nước ta bị thực dân Pháp xâm lược gần 100 năm. Chính vì vậy, khi vào nước ta, các công trình nhà ở, biệt thự không còn được nguyên bản mà cải biến, cách tân hợp lý cho phù hợp với điều kiện khí hậu, nền văn hóa. Từ đó, hình thành nên phong cách kiến trúc Đông Dương (Indochine Architecture) hay kiến trúc thuộc địa Pháp (French Colonial).
Các công trình tiêu biểu được xây dựng theo phong cách này có thể kể đến như những công trình công quyền thời Pháp thuộc còn sót lại: Phủ Chủ tịch (trước đây là Phủ Toàn quyền Đông Dương – 1902), nhà Khách chính phủ (1919),…